Agencja Rozwoju Zawiercia w związku z realizacją umowy bilateralnej z Partnerem norweskim w ramach realizacji projektu pt. Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2021-2030 finansowanego ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014-2021 oraz budżetu Państwa - organizuje szkolenia z zakresu organizacji kształcenia zawodowego dualnego.

09.03.2023r odbyło się pierwsze z czterech planowanych szkoleń, mające na celu przeszkolenie, w wyznaczonym zakresie, 20 osób z terenu naszego miasta.

Biorąc pod uwagę wyzwania dzisiejszego rynku pracy jak również  potrzeby gospodarki oraz możliwości, jakimi dysponuje polskie szkolnictwo zawodowe, idealnym wyjściem wydaje się rozwój kształcenia dualnego. Zdobywanie przez młodzież umiejętności w wyniku praktycznej nauki zawodu oferowanej w miejscu pracy stanowi skuteczny sposób na poprawę możliwości zatrudnienia dla młodzieży i tym samym wspiera płynne przejście ze szkoły na rynek pracy. Ponadto, właśnie dzięki takiemu systemowi kształcenia, młodzi ludzie zagrożeni wczesnym wykluczeniem z wstępnego procesu kształcenia mają zagwarantowaną już ścieżkę edukacji. Kraje takie jak  np. Norwegia, w których system kształcenia zawodowego współkształtują przedsiębiorcy, radzą sobie znacznie lepiej, niż inne państwa, w procesie wspierania wchodzenia młodych osób na rynek pracy. Firmy, które uczestniczą bowiem w cyklu ustalania programów kształcenia oraz oferują naukę w miejscu pracy.  Kształcenie   dualne   polega   na   nauce   zawodu organizowanej  przez  pracodawcę  oraz  kształceniu teoretycznym jak również ogólnym w systemie szkolnym. Charakteryzuje się ono między innymi tym, że odbywa się w dwóch miejscach. Przedsiębiorstwo i szkoła zawodowa są partnerami.
            Połączenie w systemie dualnym nauki w szkole wraz z zajęciami w zakładzie pracy stanowi dla wielu młodych szansę na udaną przyszłość i ułatwia przejście ze szkoły do pracy zawodowej. Dostęp do dobrej i gruntownej nauki przyczynia się nie tylko do wzrostu wynagrodzenia przyszłych pracowników, ale chroni ich też przed długotrwałym bezrobociem. Szczególnie dla młodzieży, mającej trudniejszy start w dorosłość, kształcenie dualne stanowi szansę na integrację na rynku pracy. Połączenie praktycznej nauki, zapewnianej na wysokim poziomie przez zakłady pracy, z uzyskaniem uznawanego przez państwo dyplomu, umożliwia absolwentom szybkie wejście na rynek pracy i osiągnięcie finansowej niezależności. Stanowi to dobrą motywację, stwarzając perspektywy i nadzieję na przyszłość.

Kształcenie dualne przynosi korzyści wszystkim uczestnikom procesu, a finalnie ma pozytywny wpływ na rynek pracy i całą gospodarkę. Uczniowie nabywają praktyczne umiejętności, które rzeczywiście przydadzą im się w pracy zawodowej. Szkoły, które umożliwiające kształcenie dualne są postrzegane jako te z atrakcyjną ofertą edukacyjną. Cieszą się więc większym zainteresowaniem potencjalnych kandydatów.

Tymczasem przedsiębiorca, który prowadzi w swojej firmie praktyczną naukę zawodu, może kształcić młodych ludzi zgodnie ze swoimi oczekiwaniami oraz potrzebami. W ten sposób tworzy potencjalnie swoje przyszłe kadry. W większości przypadków firmy, które przyjmują praktykantów, nie muszą prowadzić rekrutacji na nowych pracowników. Mogą zatrudnić najlepszych uczniów, oszczędzając jednocześnie na szkoleniu i przygotowaniu do pracy osób z zewnątrz.

Z perspektywy przedsiębiorstwa korzyści wynikające z uczestnictwa w dualnym systemie kształcenia zawodowego, można zidentyfikować jako następujące:

1. Przedsiębiorca kształci ucznia według swoich potrzeb, wymogów i standardów. Większość  przedsiębiorców jest zdania, że trudno jest znaleźć na rynku osoby, w pełni spełniające stawiane przez nich wymagania – kwalifikacje, doświadczenie praktyczne, cechy osobowościowe.

2. Pracodawca ma możliwość „wyboru” ucznia przyjmowanego na praktykę, co minimalizuje błędy popełniane często przy standardowej rekrutacji.

3. Przedsiębiorcy postrzegają udział w kształceniu zawodowym dualnym jako długoterminową inwestycję we własnych pracowników.

4. Pozyskanie relatywnie „taniego” pracownika.

5. System umożliwia zapewnienie ciągłości zawodów – tyczy się do przede wszystkim branży rzemieślniczej, gdzie tradycje odgrywają wyjątkową rolę.

Z perspektywy uczniów, korzyści z uczestnictwa w dualnym systemie kształcenia zawodowego, można przedstwaić następująco:

1. Uczeń zdobywa doświadczenie bezpośrednio u potencjalnego przyszłego pracodawcy.

2. System umożliwia uczniom szkół płynne przejście z okresu nauki do czynnego życia zawodowego.

3. Oferta szkół jest dopasowana do potrzeb i wymogów rynku pracy, co oznacza, że większość uczniów na poziomie szkół zawodowych nie będzie podejmowała nauki w zawodach na które nie ma popytu ze strony pracodawców lub jest on bardzo niski.

4. Odbycie praktyki zawodowej w przedsiębiorstwie, które spełnia wymogi współczesnego rynku.

5. Uczeń ma możliwość czynnego uczestniczenia w cyklu wytwórczym przedsiębiorstwa, co stanowi dodatkową wartość dodaną z punktu widzenia odbywanego procesu edukacyjnego.

6. System umożliwia kształtowanie postaw i kompetencji, które są wysoko cenione przez ich przyszłych pracodawców między innymi: postawy przedsiębiorcze, poważanie i szacunek do wykonywanej pracy, kształtowaną lojalność wobec zakładu pracy, odpowiedzialność za powierzone zadania, chęć dalszego kształcenia i podnoszenia kwalifikacji.

Z perspektywy szeroko rozumianej gospodarki, potencjalne korzyści wynikające z wdrożenia dualnego systemu kształcenia, można je przedstwaić jako:

1. Wykształcenie efektywnego system kształcenia zawodowego, który przygotowuje młodych ludzi do wykonywania konkretnego zawodu,

2. Istnienie systemowego rozwiązania, które ułatwia zatrudnianie absolwentów szkół zawodowych.

3. Uelastycznienie rynku pracy.

4. Podjęcie współpracy pomiędzy przedsiębiorcami oraz instytucjami edukacyjnymi odnośnie definiowania kierunków oraz form kształcenia zawodowego zgodnie bieżącym zapotrzebowaniem na rynku pracy.

Resumując praktyczna nauka zawodu u pracodawcy koresponduje  z filarami edukacji zawodowej, determinującymi jakość kształcenia zawodowego:

1. Dobre przygotowanie teoretyczne, które daje wiedzę zawodową, która umożliwia zdobywanie różnych zawodów o szerokim profilu.
2. Dobre przygotowanie praktyczne do sprawnego wykonywania określonych prac, specjalności, czynności, obsługiwania maszyn etc.
3. Dobre przygotowanie społeczne np. znajomość stosunków pracy  w przedsiębiorstwie (instytucji), organizacji stanowisk pracy, znajomość  i respektowanie określonej hierarchii i dyscypliny w miejscu pracy.
4. Duże efekty w kształceniu pozytywnej osobowości u  młodego człowieka.

Celem cyklu szkoleń  jest podniesienie umiejętności uczestniczek i uczestników w zakresie: wiedzy na temat czym jest kształcenie dualne, jakie są jego główne założenia oraz cele, wpływ zawodowego kształcenia dualnego na rozwój zawodowy uczniów oraz osób wchodzących na rynek pracy, oraz zapoznanie uczestników i uczestniczek ze sposobami realizacji oraz organizacji, krok po kroku, kształcenia zawodowego dualnego w szkołach oraz przedsiębiorstwach.